چرا وزارت بهداشت و سازمان غذا‌و‌دارو برای صفر كردن "قاچاق دارو" زیر بار استفاده كامل از "تی‌‌تك" نمی‌روند؟!

به گزارش نما ،مدتی بود که خبر کمبود انسولین قلمی نگرانی‌‌هایی را برای بیماران دیابتی در کشور ایجاد کرده بود. مسئولان سازمان غذا و دارو، تحریم‌‌های آمریکا و قاچاق معکوس دارو را از دلایل کمبود این دارو عنوان کردند.

حدود یک هفته پس از این اظهارات، فرمانده انتظامی غرب استان تهران از کشف 300 هزار انسولین قلمی احتکار شده در شهر قدس خبر داد.

قاچاق معکوس دارو و احتکار آن، در حالی رخ می‌‌دهد که یک سامانه نظارتی بسیار قوی به نام "تی‌‌تک" در کشور وجود دارد؛ سامانه ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت دارو که به اختصار "تی‌‌تک" نامیده می‌شود، از سال 92 و با هدف رصد سیستمی و الکترونیک زنجیره تامین دارو عملیاتی شده است.

سامانه تیتک قادر است پروانه‌های تولید و واردات دارو همچنین میزان داروی تولید شده و وارد شده به کشور را به‌صورت الکترونیک رصد کند؛ این سامانه می‌‌تواند به طور دقیق، توزیع دارو از تامین‌کنندگان به شرکت‌های پخش و از شرکت‌های پخش به داروخانه‌ها را بررسی کند اما بروز تخلفاتی مانند قاچاق معکوس و احتکار داروها، نشان می‌‌دهد سازمان‌‌هایی مانند "سازمان غذا و دارو" که به این سامانه متصل‌‌اند و توانایی نظارت بر داروها از طریق این سامانه را دارند، بنابر دلایل نامعلومی از استفاده کامل و همه‌جانبه از آن امتناع دارند!

البته عدم استفاده بهینه از سامانه تی‌‌تک تنها به سازمان غذا و دارو ختم نمی‌‌شود و معاونت درمان وزارت بهداشت در اجرای طرح کنترل اصالت دارو در بخش بستری نیز همکاری لازم را ندارد؛ این عدم همکاری، می‌‌تواند منجر به مصرف داروهای قاچاق یا تقلبی در بخش بستری شود و بیماران را دچار عوارض فراوانی کند.

دکتر همایون سامه‌‌یح نجف آبادی؛ عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفت‌‌وگو با تسنیم درباره این موضوع گفت: سامانه تی‌‌تک توانایی نظارت بر داروهای تولید و توزیع شده توسط تمام شرکت‌‌های واردکننده، تولیدکننده و داروخانه‌‌ها را دارد اما متأسفانه بیمارستان‌‌ها، زیر بار همکاری با این سامانه نمی‌‌روند و همکاری لازم از سوی بخش درمان انجام نمی‌‌شود و این عدم همکاری مشکلاتی نظیر آن‌‌چه رخ داد را سبب می‌‌شود البته من قصد ندارم بیمارستان‌‌ها و داروخانه‌‌ها را متهم کنم اما مشکلی که در زمینه اجرای تی‌‌تک وجود دارد، نپیوستن بیمارستان‌‌ها به این سامانه است.

وی اضافه کرد: در داروخانه‌‌ها، سریال هر دارو وارد سامانه و مشخص می‌‌شود که دارو توسط چه کسی خریداری و توسط چه کسی فروخته شده است در این زمینه نیز یک مسئله وجود دارد؛ این‌‌که داروخانه‌‌ها موظف نشده‌‌اند که فروش داروهای نسخه آزاد را در تی‌‌تک ثبت کنند و این امر نیز می‌‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند قاچاق معکوس داروها شود.

این عضو کمیسیون بهداشت مجلس تأیید کرد: در سامانه تی‌‌تک امکان بررسی تعداد داروهایی که به داروخانه تحویل داده شده‌‌اند و تعداد داروهایی که توسط بیمه پوشش داده می‌‌شوند نیز وجود دارد و از طریق مابه‌‌التفاوت این دو، می‌‌توان فهمید چه میزان دارو توسط کدام داروخانه با نسخه آزاد به فروش رسیده است!

سامه‌‌یح نجف آبادی تأکید کرد: علاوه بر سازمان غذاودارو، سایر ارگان‌‌هایی که به سامانه تی‌‌تک متصل‌‌اند نیز باید در امر نظارت، همکاری کنند.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی ضمن اشاره به مشکلاتی که تخصیص ارز دولتی ایجاد کرده است، متذکر شد: هر زمانی که حمایت دولتی در زمینه ارزی انجام شود، اگرچه هدف، حمایت از مردم و بیماران است اما متأسفانه در تمام این حمایت‌‌ها فساد و رانت نیز ایجاد می‌‌شود زیرا اختلاف بین ارز دولتی و آزاد بسیار زیاد است؛ حذف ارز دولتی باید به‌تدریج صورت بگیرد تا حمایت‌‌هایی که منجر به فساد و در نتیجه کمبود دارو شده است، اصلاح شود.

در پایان جای این سؤال بزرگ وجود دارد که علت عدم استفاده کامل و همه‌جانبه وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو از "سامانه تی‌تک" که به راحتی می‌تواند قاچاق دارو و سایر تخلفات حوزه پخش دارو را به صفر برساند، چیست؟!
تسنیم